Kinderen van de Beeldenstorm

Tien bekende, beruchte of vergeten Zuid-Nederlanders in de geuzentijd

Op 10 augustus 1566, nu 450 jaar geleden, begon in Steenvoorde, vandaag in Frans-Vlaanderen, de Beeldenstorm. Samen met de val van Antwerpen in 1585 is dit een van de meest markante data van onze Nederlandse geschiedenis in de 16de eeuw.

Kinderen van de Beeldenstorm evoceert die periode bij middel van het levensverhaal van een tiental bekende, beruchte of vergeten Zuid-Nederlanders in de geuzentijd. Ze zijn afkomstig uit streken die toen behoorden tot de Nederlanden maar inmiddels Frans grondgebied zijn geworden.

Hun biografieën geven ons een levendig inzicht in deze dramatische tijd: vluchten en schuilen, brandstapel of schavot, theologie en vrijheidsstrijd, de eenheid van de Nederlanden en hun scheiding, alles kom aan bod. De ene was predikant, de andere admiraal of geneeskundige. Het poëtisch berijmen van psalmen stond nietsontziend fanatisme blijkbaar niet in de weg. Opgejaagd met vrouw en kinderen, maar toch wetenschappelijk eersterangs werk blijven produceren, het bleek te kunnen.

Twee vrouwen uit Zuid-Vlaanderen en Artesië spelen een wereldrol — het woord is niet te sterk- in de emigratie van Europeanen naar verre continenten: Maria van Riebeeck, geboren als Marie de la Queillerie, is de eerste blanke vrouw op Zuid-Afrikaanse bodem. En Cathelijntje Trigault, wordt terecht de moeder van alle Europese Amerikanen genoemd.

Voor het aanvoelen van de geuzentijd zoals hij werkelijk was, voor het zich inleven in het denken en doen van de mensen, onze voorouders, in die beroerde tijd zijn deze tien epische biografieën van grote waarde. Beeldrijk komt zo tot leven wat achter namen en data schuilt.

In dit boek worden volgende figuren besproken:

de plantkundige Charles de l’Escluse (Clusius); de jurist Pieter l’Oyseleur de Villiers; de psalmberijmer Pieter Datheen (Dathenus), Adriaan de Berghes en Guislain de Fiennes, admiralen van de watergeuzen; de dominicaan Antonius Temmerman Fabri; de geograaf en sterrenkundige Pieter Platevoet (Plancius); de watergeus Gautier Herlin; de Amerikapionier Cathelyntje Trigault en de Zuid-Afrikapionier Maria de la Queillerie.