WIDOPEDIA
Een blog over Frans-Vlaanderen, de Nederlanden en Europa
Wido Bourel

Meest recente berichten
Archieven
Kernwoorden

Dagklapper – juli

1juli1589Overlijden te Antwerpen van Christoffel Plantijn, wereldberoemd drukker. Zijn drukkerij telde op haar hoogtepunt zestien persen en meer dan tachtig werknemers. Hij werd de drukker van de universiteit van Leiden en tevens benoemd tot drukker van de Staten Generaal van de Nederlanden. In 1585 keerde hij naar Antwerpen terug. Na zijn dood nam zijn schoonzoon, Jan Moretus (Moerentorf), het bedrijf over. De drukkerij is bewaard gebleven als Plantin-Moretusmuseum en werd als werelderfgoed erkend.
1juli1880Geboorte te Duinkerke van Gaspard van den Bussche, stichter van het Vlaams regionalistische tijdschrift Le Beffroi de Flandre (1919-1928).
1juli1960In Benelux worden de grenscontroles opgeheven.
2juli1478De Franse aanvallen over de Leie worden zo krachtig afgeweerd dat de Franse troepen het veld moeten ruimen, 500 doden en de hele buit achterlatend.
2juli1597Overlijden in Leiden van Frans van Ravelingen, Raphelengius genoemd en geboren in Lanno in 1539. Hij was een medewerker van Plantijn en professor en drukker in Leiden.
2juli1600Maurits van Oranje, zoon van Willem de zwijger, verslaat aartshertog Albrecht in de slag bij Nieuwpoort, wat de Zuidelijke Nederlanden weer hoop geeft.
3juli1428Zoen (= verzoening) van Delft, waardoor Jacoba van Beieren de Boergondische hertog Filips de Goede erkent als ruwaard (= bestuurder) en als erfgenaam van haar bezittingen: Holland, Henegouwen, en Zeeland. Filips was al graaf van Vlaanderen en Artesië en werd in 1429 graaf van Namen. Een jaar later werd hij hertog van Brabant en Limburg. Hij verwierf het hertogdom Luxemburg, wist zijn neef Lodewijk tot rijksbisschop van Luik te laten benoemen en zijn buitenechtelijke zoon David van Boergondië tot bisschop van Utrecht. Hierdoor werd de staatkundige eenheid van de Nederlanden gegrondvest.
3juli1694Jan Baert komt als overwinnaar van de slag van Texel de haven van Duinkerke binnengevaren met 30 met graan volgeladen schepen.
3juli1940In Mers-el-Kebir, bij Oran, opent de Britse marine het vuur op de Franse oorlogsvloot. Na vijf minuten is een Frans slagschip in de grond geboord, een kruiser de lucht ingevlogen en komen 1300 Franse matrozen om.
4juli1488De Franse veroveren de stad Stegeren (Estaires), aan de Leie.
4juli1558De stad Sint-Winoksbergen in Frans-Vlaanderen wordt op bevel van de Franse koning Henri II uitgemoord. Een andere Franse koning, Karel VI, bijgenaamd Charles le Fou, had de stad op 3 september 1383 al eens platgebrand en een van zijn opvolgers, Karel VIII deed die wandaad nog eens over in 1494.
4juli1888Overlijden in Hademarschen (Schleswig-Holstein) van de Duitse schrijver en dichter Theodor Storm. Zijn meesterwerk Der Schimmelreiter schreef hij in zijn laatste levensjaar.
5juli1887Geboorte te Lier van de schrijver en tekenaar Felix Timmermans. In zijn boek Minneke Poes vertelt hij over het rustige leven in het Kempische dorpje Bouwel, waar ik nu woon, en waar Timmermans graag op vakantie kwam.
6juli1939Overlijden te Knokke van de Vlaams-Nederlandse onderwijzer en auteur Abraham Hans, schrijver van honderden historische volksromans, waaronder Groeninghe (1910) en Kerlingaland (1912). Hij schreef ook over Frans-Vlaanderen: Kassel, Nikolaas Zannekin en In Fransch-Vlaanderen. Hans was protestant en ook zeer Vlaamsgezind. Na de Eerste Wereldoorlog was hij bestuurslid van het Comité voor de Bedevaart naar de Graven aan de IJzer, beter bekend als het IJzerbedevaartcomité, en in die functie was hij betrokken bij de bouw van de eerste IJzertoren in 1928-1930. In 1922 was hij medestichter van de Vlaamse Toeristenbond waar hij eveneens lange jaren in het bestuur zat.
7juli1928De eerste steen van de IJzertoren wordt gelegd door Cyriel Verschaeve.
7juli1972De Nederlandse regering beslist het gebruik van softdrugs niet meer te vervolgen.
8juli1695Overlijden in Den Haag van Christiaan Huygens, de belangrijkste wis-, natuur- en sterrenkundige van de zeventiende-eeuw, tevens uitvinder en schrijver van vroege sciencefiction. Hij was een pionier van de waarschijnlijkheidstheorie, de differentiaal- en integraalrekening. In de natuurkunde stelde hij als eerste de wetten voor de elastische botsing en voor de middelpuntvliedende kracht op. Geluidsverschijnselen verklaarde Huygens als eerste correct met interferentie. Aan hem danken we ook het begrip van licht als een golfverschijnsel. Onderzoek naar de dubbele breking van licht in IJslands kristal bracht hem tot een theorie voor gepolariseerd licht. Huygens wordt algemeen gezien als de eerste theoretische natuurkundige omdat hij als eerste in de natuurkunde gebruik maakte van wiskundige formules.

In de sterrenkunde ontdekte Huygens met zijn geperfectioneerde telescoop de maan Titan van de planeet Saturnus. Als uitvinder maakte de geniale Huygens naam met o.m. het slingeruurwerk, een buskruitmotor en het principe van de stoommachine.
8juli1888De nieuwe muziek van de Internationale, geschreven door de Vlaming Pierre de Geyter op een oudere tekst van Eugène Pottier wordt voor de eerste keer in Rijsel uitgevoerd op een jaarfeest van het plaatselijke syndicaat van de krantenverkopers. Zowel de vader (Adrien) als de moeder (Rosa Verbauwen) van Pierre de Geyter waren uit Vlaanderen afkomstig. In Gent werd een standbeeld voor hem opgericht bij het Museum voor Industriële Archeologie en Textiel.
8juli1894Geboorte te Gent van Clemens V. Trefois, architect en volkskundige. Specialiseerde zich in de studie van de landelijke architectuur in Vlaanderen, de Nederlanden en Zuid-Afrika. Een belangrijk deel van deze studies werd in 1979 in drie delen uitgegeven onder de titel Van vakwerk tot baksteenbouw.
9juli1441Overlijden te Brugge van de schilder Jan van Eyck. Hij woonde onder meer in Kamerijk en in Rijsel en is de grondlegger van de Nederlandse schildersschool.
9juli1898Geboorte te Londerzeel van de romanschrijver Gerard Walschap, auteur van o.m. Houtekiet. Walschap dankte zijn familienaam aan zijn wortels in Walskapel in Zuid-Vlaanderen.
9juli1933Eerste Vlaams-Nationale Zangfeest.
10juli1315De Vlaamse graaf Robrecht III geeft zijn ambtenaren het bevel om de bezettingen van alle leliaards (aanhangers van Franse koning) in beslag te nemen.
10juli1584Willem van Oranje in Delft vermoord door de katholieke fundamentalist Balthasar Gérard. In zijn geboortedorp Vuillafans bij Besançon werd een straat naar hem genoemd. Oranjes laatste woorden: “Mijn God, heb medelijden met mij en met dit arme volk“.
11juli1302Guldensporenslag op de Groeningekouter in Kortrijk. Militair gezien was dit het einde van de overheersing van de cavalerie op de slagvelden.
11juli1920Op de Antwerpse Grote Markt wordt de negentienjarige student Herman van den Reeck neergeschoten tijdens een verboden Sporenherdenking. Hij overlijdt een dag later.
12juli1536Overlijden te Bazel van Erasmus van Rotterdam, de meest beroemde humanist van de Nederlanden tijdens de Renaissance, raadsheer van keizer Karel V. Vele gebouwen en instellingen werden naar hem genoemd, o.m. de universiteit en een brug in Rotterdam en het Erasmushuis in Anderlecht, een museum op de historische locatie waar Erasmus tijdens zijn verblijf in Brussel woonde.
12juli1558De graaf van Egmont verslaat voor de tweede maal de Fransen in Grevelingen.
12juli1562Gelein Damman houdt te Boeschepe (Frans-Vlaanderen) de allereerste calvinistische hagenpreek in de Nederlanden.
13juli1904De Zuid-Afrikaanse president Paul Kruger sterft in ballingschap te Clarens, Zwitserland. Hij was de ziel van het Boerenverzet tegen de Engelse kolonisatoren.
13juli1938Opening op de Veluwe, in Nederland, van het Kröller-Müller Museum, waarin de enorme kunstcollectie van Helene Kröller-Müller (1869-1939) is ondergebracht. Het museum werd ontworpen door de beroemde Antwerpse architect Henry van de Velde.
14juli1535Keizer Karel V verovert Tunis op de Turken en bevrijdt 20.000 Europeanen die daar als slaven werden gehouden.
14juli1584Balthasar Gérard, moordenaar vanWillem van Oranje, wordt te Delft geëxecuteerd.
14juli1711Johan Willem Friso, prins van Oranje Nassau, verdrinkt in ’t Hollands Diep tijdens een reis naar Den Haag.
15juli1099Godfried van Bouillon, zoon van Eustaas II, graaf van Bonen (Frans-Vlaanderen), bevelhebber van de Eerste Kruistocht, plant de standaard van de kruisvaarders op de wallen van Jeruzalem. Naast groothertog van Lotharingen was Godfried ook markgraaf van Antwerpen.
15juli1606Te Leiden in de Weddesteeg wordt Rembrandt van Rijn geboren als negende kind van de molenaar Harmen Gerritszoon en de welgestelde bakkersdochter Neeltje van Zuytbrouck. Rembrandt wordt onze grootste schilder van de 17de eeuw.
15juli1930Volledige vervlaamsing van de Rijksuniversiteit Gent, met August Vermeylen als rector. De Universiteit Gent, zoals de huidige naam luidt, werd in 1817 gesticht door koning Willem I om de intellectuele achterstand van de Zuidelijke Nederlanden te helpen wegwerken.
15juli1951Troonafstand van koning Leopold III. Drie dagen later, op 17 juli, wordt prins Boudewijn tot koning gekroond.
16juli1465Te Monthléry verslaat de Boergondische hertog Karel de Stoute de Franse koning Lodewijk XI.
16juli1530De wederdoper en liedjesmaker Willem Cousture sterft op de Ravelsberg, langs de oude heerweg tussen Nieuwkerke en Belle in de Westhoek, onder het zwaard van de Inquisitie. Dertig jaar later zal zijn levensverhaal worden gezongen in het Antwerpse lied Herdooperslied van Willem de Cleermaker.
16juli1583Duinkerke wordt ingenomen door de Spaanse troepen van Alexander Farnese.
16juli1863Vrijmaking van de Schelde. De Scheldetol wordt van de Nederlanders afgekocht.
17juli1203De kruisvaarders, onder aanvoering van graaf Boudewijn van Vlaanderen, nemen Constantinopel in.
17juli1345Tijdens een oproer van de Gentse wevers onder leiding van Gerard Denijs wordt Jacob van Artevelde “de Wijze man van Gent” in zijn huis aan de Kalandeberg vermoord. Hiermee verloren de Nederlanden een boegbeeld van de eenmaking: hij wist Vlaanderen te verenigen tegen de Franse koning, door de stedenalliantie Brugge-Gent-Ieper, en bracht daarna Vlaanderen, Brabant en Henegouwen samen in één verbond.
17juli1594Te Leiden, overlijden van Willem Bloys van Treslong, edelman uit de Zuidelijke Nederlanden, en een van de aanvoerders van de Watergeuzen die op 1 april 1572 Den Briel innamen.
17juli1866Op deze dag in juli viel er sneeuw in Vlaanderen.
17juli1894Geboorte te Charleroi van Georges-Henri Lemaître, priester, kosmoloog, wiskundige en natuurkundige, vader van de oerknaltheorie waarvoor hij in 1934 de Francquiprijs ontving. Overleden in Leuven, waar hij hoogleraar was, op 20 juni 1966.
18juli1100Overlijden te Caesarea, nabij Jeruzalem, van Godfried van Bonen, genaamd “van Bouillon”, maar van Bonen in de Zuidelijke Nederlanden afkomstig. Godfried was de voornaamste leider van de Eerste Kruistocht. Een jaar voordien op 15 juli 1099 had hij de standaard van de kruisvaarders geplant op de muren van Jeruzalem. Hij kwam om door vergiftiging. Op het Koningsplein in Brussel staat een bronzen ruiterstandbeeld van hem.
19juli1597Anna van den Hoven, een doopsgezind dienstmeisje wordt in Brussel terechtgesteld. Deze executie wegens geloofsovertuiging is de laatste in de Nederlanden.
19juli1894Geboorte te Wakken van Joris van Severen, frontofficier in de Eerste Wereldoorlog, daarna Vlaams-nationaal volksvertegenwoordiger en leider van het Verdinaso, dat de hereniging van de Nederlanden nastreefde in hun historische vorm, de Zeventien Provincies.
20juli1969De wielrenner Eddy Merckx wint voor de eerste keer de Ronde van Frankrijk.
20juli1983Overlijden in Borgerhout van de muziekpedagoog Willem De Meyer, de man “die zijn volk leerde zingen”. Hij was in Mechelen geboren op 21 december 1889.
21juli1847Hippoliet Van Peene schrijft de tekst van De Vlaamse Leeuw.
21juli1904Geboorte in Waten van de Zuid-Vlaamse voorman Jean-Marie Gantois.
22juli1950Na een verblijf van vijf jaar in Zwitserland, veel politiek gekrakeel en een volksraadpleging, keert de Belgische koning Leopold III terug naar zijn paleis te Laken.
23juli1345Jacob van Artevelde in Gent vermoord.
23juli1453Slag bij Gavere: Filips de Goede, hertog van Bourgondië, breekt de macht van de stad Gent en daarmee het stedelijke particularisme in de Nederlanden.
23juli1926Het Nederlands, genoteerd als “Hollandais”, wordt opgenomen in de lijst van de levende talen toegestaan in de examens voor het baccalaureaat in Rijsel.
23juli1964Overlijden te Utrecht van Prof. Dr. Jan de Vries, Nederlands taalkundige en specialist van de Germaanse oudheid. Vertaalde de Edda in het Nederlands.
23juli1968Het Europees Hof in Straatsburg oordeelt na klachten van 324 Franstaligen in Vlaanderen dat de Belgische taalwetgeving niet strijdig is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
24juli1521Karel V stelt een einde aan de bevoegdheid van het Parijse Parlement (Hoger Gerechtshof) over Vlaanderen en Artesië. Hiermee wordt het laatste overblijfsel van het Franse gezag in de Nederlanden opgeruimd.
24juli1712De Franse troepen verslaan de Nederlands-Oostenrijkse legers in Denain, nabij Valenciennes (Frans-Henegouwen).
24juli1927Tijdens de inhuldigingsceremonie van de Menenpoort als monument voor de omgekomen soldaten van het Britse Rijk in de Ieperboog wordt voor de eerste keer de Last Post geblazen. Sindsdien wordt de Last Post dagelijks elke avond gespeeld door twee klaroenblazers.
25juli1948Eerste Frans-Vlaamse Kultuurdag te Waregem.
26juli1581Het Plakkaat van Verlatinghe wordt in Den Haag ondertekend. Hiermee wordt Filip II van Spanje door de Staten-Generaal vervallen van de troon verklaard. Dit is de eerste stap naar de onafhankelijkheid van de Nederlanden, die echter alleen in het noorden zal kunnen worden gehandhaafd in de vorm van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
27juli754De Frankische hofmeier Pepijn de Korte wordt in de abdij van Sint-Denijs, nabij Parijs, door paus Stefanus II tot koning van de Franken gewijd. De zoon van Pepijn, Karel de Grote, zal de Karolingische dynastie tot volle bloei brengen en keizer van het Europese Rijk worden.
27juli1214Filips-August, koning van Frankrijk, verslaat de Vlamingen te Bovingen (Bouvines). Ferrant, graaf van Vlaanderen, en Reinout, graaf van Bonen, worden er gevangen genomen. Tijdens de strijd biedt Reinout het Franse leger op zijn eentje het hoofd. De Franse koning wreekt zich en sluit hem op in zo’n enge kerker dat hij verplicht wordt voortdurend te blijven staan. Na 13 jaar gevangenschap slaat Reinout zich de schedel te pletter tegen de muur van zijn kerker.
27juli1549Officieel bezoek van keizer Karel aan Sint-Winoksbergen (Frans-Vlaanderen).
28juli879De abdij van Sithiu in Sint-Omaars wordt door de Vikingen geplunderd en gaat in vlammen op.
28juli1900Overlijden te Parijs van de Provencaalse dichter en kunstcriticus Antony Valabrègue (geboren in Aix en Provence op 09 september 1844). Postuum werd in 1905 zijn boek “Au pays flamand” uitgegeven waarin Valabrègue het boeiend relaas doet van zijn reizen door de kuststreek van Frans-Vlaanderen en West-Vlaanderen op het einde van de 19e eeuw.
28juli1937De gemeenteraad van Warhem in Frans-Vlaanderen drukt eensgezind de wens uit dat het Nederlands opnieuw onderwezen zou worden in de Frans-Vlaamse scholen.
29juli1890In Auvers-sur-Oise (île-de-France) pleegt de Nederlandse kunstschilder Vincent van Gogh zelfmoord.
30juli1529In Kamerijk wordt de Damesvrede gesloten tussen Margaretha van Oostenrijk, landvoogdes van de Nederlanden en tante van keizer Karel, en Louise de Savoie, moeder van de Franse koning François I. Hierbij wordt de volstrekte soevereiniteit van keizer Karel V over Vlaanderen en Artesië erkend.
30juli1898Overlijden van de eerste kanselier en stichter van het Duitse Keizerrijk Otto von Bismarck. Zijn mausoleum in Friedrichsruh (Schleswig-Holstein) is een replica van het in Ravenna gelegen mausoleum van Theodorik de Grote, koning van de Ostrogothen.
31juli1473Karel de Stoute vestigt zijn gezag in Gelderland en voltooit daarmee de eenmaking van de Nederlanden.
31juli1559Stichting van de Universiteit van Dowaai, de eerste na Leuven in de Nederlanden. Belangrijke leerstoelen worden toegekend aan geleerden uit Nederland en Duitsland. De studenten komen van overal in de Nederlanden, maar ook uit Duitsland.
31juli1889Geboorte in Blankenberge van de Vlaamse graficus en houtsnijder Frans Masereel.
31juli1938Op het 15e Vlaamse congres van het Vlaams Verbond van Frankrijk in Witzand prijst de voorzitter Dr. P. Blanckaert de historische banden tussen de Saksen uit het Boonse en de Normandiërs, alsook de vriendschap tussen de volkeren aan de Noordzeekust.
31juli1972Overlijden in Eigenbrakel van de Belgische politicus Paul-Henri Spaak.
Gepubliceerd

01.07.2015